- jakie jest miejsce Stańczyków w polskiej tradycji politycznej?
- czy z punktu widzenia polityki polskiej czasów postańczykowskich można w ogóle mówić o tym, że ich idee polityczne odcisnęły znaczące piętno na polityczności Polaków (a jeśli tak – jakie, oraz czy dobre czy złe)?
- co z ich dziedzictwa nadaje się do kultywowania / przypominania (choćby jako przestrogę) / dyskutowania obecnie?
- czy faktycznie ich myśl polityczna była takim przełomem w polskiej myśli (odrzucenie libero conspiro, realizm polityczny itp.), jak to się niekiedy przedstawia?
- czy to, co Stańczycy proponowali, było zaadoptowaniem do polskich realiów wzorców racjonalnej, nowoczesnej polityki prowadzonej na Zachodzie – a jeśli tak, czy okazało się ono adekwatne do gleby, w jakiej chcieli ją zasiać; czy z drugiej strony byli ‘nowocześni’ zważywszy na ich stosunek do zmieniających się pod koniec XIX wieku i na początku XX wieku realiów uprawiania polityki (umasowienie jej, postępująca demokratyzacja) – zatem generalnie, jak myśl i działalność Stańczyków ma się do „odwiecznego” problemu modernizacji Polaków (także na tle równoległych nurtów politycznych, np. endeków)? - jak Stańczyków można odnieść do nurtów konserwatywnych z innych państw / innych narodów – czy specyficzne położenie Polski determinowało ich program konserwatywny i czyniło ich specyficznym zjawiskiem na tle europejskiej tradycji konserwatywnej 'głównego nurtu'?
- czy we współczesnych polskich realiach ma sens szukanie źródeł ideowych polityki w dziewiętnastowiecznej szkole politycznego myślenia, zarówno pod kątem faktycznego zerwania ciągłości lub kontynuacji polskiej tradycji politycznej, jak i – w tym drugim przypadku – sensowności prób reaktywowania starych szkół myślenia i adoptowania ich do zupełnie innych realiów?
Stańczycy - konserwatyzm, który przeminął? - cz. 1
Stańczycy - konserwatyzm, który przeminął? - cz. 2
