Postać
Roman Pilat 1846-1906

Nauczyciel m.in. Ludwika Bernackiego, Wilhelma Brzuchnalskiego, Ludwika Finkila, Andrzeja Gawrońskiego, Bronisława Gubrynowicza, czy Wiktora Hahna. Urodzony 13 lipca 1846 r. we Lwowie. Pochodził ze znanej lwowskiej rodziny. Jego ojciec, Stanisław Pilat był polskim pisarzem, pedagogiem i działaczem kulturalnym a starszy brat Tadeusz był prawnikiem, specjalizującym się w prawie administracyjnym, profesorem i następnie rektorem Uniwersytetu Lwowskiego, posłem na galicyjski Sejm Krajowy i członkiem Akademii Umiejętności w Krakowie. Z kolei młodszy brat Władysław był ekonomistą i socjologiem, profesorem Politechniki Lwowskiej i docentem Uniwersytetu Lwowskiego. Do 1864 r. uczęszczał do gimnazjum klasycznego we Lwowie, by przez następne cztery lata studiować prawo (1864-1866) i filologię (1866-1868) na Uniwersytecie Lwowskim. W latach 1869-1871 najpierw obronił doktorat pod kierunkiem Antoniego Małeckiego, by w 1871 r. uzyskać habilitację, zostając docentem w Katedrze Historii Literatury Polskiej. W 1874 r. objął kierownictwo tej katedry oraz Seminarium Filologicznego, funkcje, które sprawował kolejno do roku 1901 i 1904. Po kolejnych dwóch latach został profesorem nadzwyczajnym, zaś w 1880 r. profesorem zwyczajnym. W latach 80. XIX w. pełnił wiele ważnych funkcji, m.in. dziekana Wydziału Filologicznego (kolejno w latach 1882/1883, 1890, 1895/1896), członka-korespondenta Akademii Umiejętności w Krakowie (od 1880 r.), członka-założyciela Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza (od 1886 r., prezes od 1900 r.), redaktora pisma Pamiętnik Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza (między 1887-1898). Na rok przed śmiercią otrzymał Order Żelaznej Korony III klasy. Zmarł 6 kwietnia 1906 r. we Lwowie. Do najważniejszych publikacji Romana Pilata należą wydana w 1872 r. O literaturze politycznej Sejmu Czteroletniego, 1788-1792, Ueber das polnische Participium praes. act. auf szy z 1878 r., Pieśń Boga-rodzica. I restytucja tekstu pieśni (1879), Początek publicystyki literackiej w Polsce (1882), Jak należy wydawać dzieła polskich pisarzów XVI i XVII wieku (1884), 5 tomowy zbiór spisanych wykładów Historia literatury polskiej (1907-1926) oraz Gramatyka języka polskiego (1909, 2 tomy).